Mərkəzi Asiya hidrogen perspektivləri

Oğuzxan Mehdizadə
________________________________
Mərkəzi Asiya və Avropa Hidrogen Diplomatiyası Forumunda Qazaxıstandan yüksək səviyyəli rəsmilər, siyasətçilər və enerji mütəxəssisləri, həmçinin Avropa İttifaqı (Aİ), Aİ-yə üzv dövlətlər və beynəlxalq təşkilatların nümayəndələri bir araya gəliblər.

Qalıq yanacaqlardan uzaqlaşmaq üzrə qlobal öhdəliyi ilə, yaşıl enerjinin və dekarbonizasiya üçün molekulların davamlı daşıyıcısı kimi yaşıl hidrogen Mərkəzi Asiya və Qafqaz regionunda və Avropada artan maraq qazanır. Qarşıdakı illərdə və onilliklərdə iqlim dəyişikliyi, enerji təhlükəsizliyi və iqtisadi artım problemlərini həll etmək üçün bütün regionlar yaşıl hidrogeni nəzərdən keçirir.

2030-cu ilə qədər Aİ 10 milyon ton yaşıl hidrogen istehsal etməyi və hər il 10 milyon ton idxal etməyi planlaşdırır. Külək və günəş enerjisindən ucuz bərpa olunan enerji istehsal etmək potensialına malik Qazaxıstan Aİ-yə idxalçılardan birinə çevrilə bilər.

Aİ-nin Qazaxıstandakı səfiri cənab Kestutis Yankauskas iştirakçılara müraciət edərək qeyd etdi: “Bərpa olunan mənbələrdən enerji istehsalı yaşıl hidrogen istehsalı üçün vacibdir. Qazaxıstan yaşıl hidrogenin əsas potensial istehlakçısı kimi Aİ bazarına istiqamətlənmək və onunla uyğunlaşma ilə zəruri normativ bazanın hazırlanmasında tez və qətiyyətli addımlar atmalıdır. Yaşıl hidrogen davamlı ixrac gəlirləri üçün mühüm mənbə və Qazaxıstan iqtisadiyyatının modernləşdirilməsinin sürücüsü ola bilər. Qazaxıstan və Aİ arasında 2022-ci ildə imzalanmış xammal, akkumulyatorlar və hidrogen üzrə Anlaşma Memorandumu ilə bizim əməkdaşlığımız üçün güclü əsasımız var” .

Yaşıl hidrogen mövzusunda Qazaxıstan və Almaniya arasında beynəlxalq mübadilə platforması kimi xidmət edən Astana Hidrogen Diplomatiyası Ofisi bu tədbiri Aİ tərəfindən maliyyələşdirilən “Mərkəzi Asiyada Davamlı Enerji Əlaqələri (SECCA)” layihəsi ilə əməkdaşlıq çərçivəsində təşkil edib. Yaşıl hidrogenin həm ixracını, həm də daxili istifadəsini nəzərə alaraq, tədbir regional əməkdaşlıq üçün sinerji potensialları və çağırışlar haqqında ümumi anlayışı asanlaşdırmaq və davamlı enerjinin əhəmiyyəti və faydaları haqqında məlumatlılığı artırmaq məqsədi daşıyır.

Forumda yaşıl hidrogenlə bağlı siyasətin inkişafı, Mərkəzi Asiya və Qafqazda yaşıl hidrogenin istehsalı, dekarbonizasiya və Mərkəzi Asiyada iqtisadiyyatların şaxələndirilməsi kimi mövzularda bir sıra yüksək səviyyəli müzakirələr aparılıb.

SECCA layihəsi Forumun “Dekarbonizasiya: Mərkəzi Asiyada bərpa olunan enerji və hidrogenin inkişafına dəstək” adlı 2-ci Sessiyasına moderatorluq etmişdir. Bu sessiya Aİ-Qazaxıstan Davamlı Enerji Günləri çərçivəsində təşkil olunub. SECCA ekspertləri kiçik miqyaslı bərpa olunan enerjinin təşviqi və RES-dən elektrik enerjisinin mənşə zəmanəti üzrə Avropa təcrübəsini təqdim etdi və paylaşdı.скачать dle 12.1