Hibrid yuvasına çevrilən(çevirdikləri) Yaxın Şərq və ABŞ-ın ərköyün, sözə baxmayan "uşağı "İsrail

A.Cəfərov
________________________________________
2024-cü il iyulun 31-dən HƏMAS lideri İsmayıl Haniyənin öldürülməsinə görə İsraildən qisas alacağından danışan İran bu zərbəni faktiki olaraq 3 ay sonra, oktyabrın 1-də İsrailə ballistik raketlər də daxil olmaqla, təxminən 500 müxtəlif tipli raket ataraq endirib.

İranın hipersəs raketindən istifadə edib-etmədiyi hələlik dəqiq deyil. İnternet İranın raketlərinin İsrail ərazisini vurmasını əks etdirən videolarla doludur. Dəməşqdəki konsulluğunun hədəfə alınmasına və yüksək dərəcəli iran hərbçilərin öldürülməsinə görə İranın İsrailə endirdiyi aprel zərbəsindən fərqli olaraq, İsrailin hava hücumundan müdafiə sistemi heç bir şəkildə İran raketlərinə ciddi müqavimət göstərmədi.

Ya raketlərin sayı kifayət qədər çox olub və sistem çatdırmayıb, ya da apreldən sonra İsrail aprel zərbəsinə tab gətirmək üçün 1,5 milyard dollarlıq raketin atıldığı “Dəmir Günbəz”i bərpa edə bilməyib. İranın hansı hədəfləri vurduğu isə fərqli və qeyri-rəsmi məlumatlardır. Bütün hallarda olduğu kimi bu məsələdə də tərəflər arasında təbliğat müharibəsinin olacağı şübhəsizdir.

İranın hücumu baxımından diqqətəlayiqdir ki, əslində bundan iki gün əvvəl İran prezidenti Məsud Pezeşkian İsmayıl Haniyənin qətlindən sonra İsrailə hücum etməmək müqabilində ABŞ və Avropanın İrana Qəzzada atəşkəs vəd etdiyini, lakin “aldatdığını” bildirib. Maraqlısı o idi ki, Vaşinqton və Brüsseldən heç bir “inkar” reaksiyası yox idi, sanki bununla İranın “aldadıldığını” təsdiqləyirdilər. Bu isə o deməkdir ki, İran zərbə vurmaq üçün ikiqat “hüquq” əldə edir.

Əgər İsrail “Hizbullah” liderlərini hədəfə almasaydı, Nəsrullahı öldürməsəydi və Livana müdaxilə etməsəydi, bu zərbə olardımı? Nəsə demək çox çətindir. İranın iyulun 31-dən İsrailə cavab verəcəyini açıqlaması, lakin tərəddüd etməsi artıq Tehranın reputasiyasına müəyyən qədər zərbə vurub. Buna görə də İsrail Qəzzada dayanmırdısa, Livan istiqamətində ciddi addımlar atmamaq halında belə “cavab verməməyin nüfuzdan salan yükü” İranın üzərində qalırdı.

Buna görə də Qəzzada davam edən müharibə Haniyənin öldürülməsindən sonra İranın reputasiyasına xələl gətirməkdə davam etdiyindən heç nədən asılı olmayaraq, yəqin ki, zərbə baş verəcəkdi. Üstəlik, Haniyənin öldürülməsi prezidentin andiçmə mərasimi günü Tehranda baş verib. Eyni zamanda, İsrailin əslində Qəzzadan çıxış yolu yoxdur. Dayanmaq mümkün deyil, eyni zamanda HƏMAS-ı ortadan qaldırmaq mümkün deyil.

Bu, Təl-Əvivi zərbənin istiqamətini “dəyişdirməyə”, müharibəni genişləndirməyə, onu regional müharibəyə çevirməyə, İranı cəlb etməyə, buna görə də Birləşmiş Ştatları müttəfiqlik öhdəliklərini yerinə yetirməyə məcbur etməyə, beləliklə, böyük bir sövdələşmə və bu şəkildə həm də Qəzzadan çıxış imkanı açmağa vadar edir. Bu mənada Tehranın bu kütləvi zərbəsi böyük müharibə deməkdirmi? Bu o deməkdirmi ki, Tehran cəlb olunub, İsrail öz məqsədinə nail olub? Mənzərə bu mənada nisbidir. İran çətin ki, bütün raketlərini və ya əksəriyyətini İsrailə atıb.

Eyni zamanda, Birləşmiş Ştatların “aldatmaq” haqqında bəyanatla bağlı susması İsrail üçün bəlkə də bir mesajdır ki, seçkiqabağı çətin vəziyyətdə olan Vaşinqton müttəfiq mövqeyində qalsa da və buna bərabər davranışı davam etdirsə də, bununla belə müttəfiq olan İsrailin davranışından narazıdır.

Burada isə vəziyyətin kifayət qədər incə təbəqələri, məsələn, İranın yüzlərlə raketi şəklində artıq üzə çıxır. Bəs İsraildə bunları necə şərh edirlər?скачать dle 12.1