Bakirəlik testinin neqativliyi və ya Azadlıq Aktının pozulan(pozduqları) bakirəliyi

İndoneziyada qadınların cəmiyyətdə ikinci dərəcəli vətəndaş kimi görünməsi hələ də adi haldır və bu, bir çox hallarda patriarxal sistemə müraciət edir. Bakirəlik testi 1965-ci ildən bəri İndoneziya Milli Polisi (POLRI) tərəfindən İndoneziya Milli Silahlı Qüvvələrinin qadın polis ərizəçiləri (polwan) üçün istifadə edilən bir qadına qarşı zərərli ayrı-seçkilik tətbiqi hallarından biridir (Dewi, 2022). Dörd əsas arqument var: İndoneziyada bakirəliyin yoxlanılması qadınların beynəlxalq hüquqa əsasən hüquqlarının pozulmasını təşkil edir, dövlətin qeyri-qanuni müdaxiləsi yolu ilə onların bədən muxtariyyətlərini pozur, etiraz insan hüquqlarının tanınmış formasını təmsil edir və hüquqi islahatların həyata keçirilməsinə baxmayaraq davam edən zərərli sosial stiqmanı saxlayır. Ona görə də bakirəlik testinin insan hüquqlarının pozulması kimi araşdırılması vacibdir.

Bakirəliyin yoxlanılması dünyanın ən azı 20 ölkəsi üçün çoxdankı ənənədir. Beş onillikdən çox bakirəlik testinin dözümlülüyü, paradoksal olaraq insan hüquqlarını qoruduğunu iddia edən və eyni zamanda onları pozan dövlət qurumları daxilində patriarxal normaların nə qədər dərin yerləşdiyini göstərir. İndoneziyada bakirəlik testi qadın polis namizədinin qızlıq pərdəsini yoxlayaraq onun keçmiş cinsi davranışını tanımaq məqsədi daşıyır. Bu qadınların heç bir cinsi təcrübəyə malik olmamaları gözlənilir, çünki onlar “sınıq” və ya “dəyərsiz” qadın kimi qəbul ediləcəklər. Qadın polisi olaraq seçim mərhələsinə girməzdən əvvəl bakirəlik testi üçün istifadə edilən iki ümumi üsul var. Birincisi, qızlıq pərdəsinin gözyaşı və ya açılış ölçüsünün yoxlanılması, ikincisi isə iki barmağın vajinaya daxil edilməsidir. Ancaq bəzi qadınlar qızlıq pərdəsi olmadan doğulduğu üçün bu iki üsul elmi dəlil üçün keçərli deyil, əks halda qadınların qızlıq pərdəsinin zədələnməsinə səbəb olan qəza halları çox olur.

2014-cü ildə Human Rights Watch İndoneziya təhlükəsizlik qüvvələrinin bakirəlik testi təcrübəsini ifşa etdi və hökumətin bu təcrübəni effektiv şəkildə dayandıra bilmədiyini sübut etdi. Polis sisteminə daxil olan patriarxal sistem hökumətin bu məsələyə həssas yanaşmasına mane olur. Faktiki olaraq İndoneziya Mülki və Siyasi Hüquqlar haqqında Beynəlxalq Paktın 7-ci maddəsini və İşgəncələrə qarşı Konvensiyanın 16-cı maddəsini İndoneziya Respublikasının 2005-ci il tarixli 12 saylı MHMMP-ni qüvvəyə minməsi ilə ratifikasiya etmişdir. 7-ci maddədə deyilirdi ki, “şəxsin həm ləyaqətini, həm də fiziki və əqli toxunulmazlığını qorumaq”. Bu, ağır ruhi xəstəliyə təsir etdiyi üçün qadınların fiziki və əqli bütövlüyünü pozan bakirəlik testini ehtiva edir. HRW-yə (2014) görə, bir çox qadın testi ağrılı, alçaldıcı və alçaldıcı kimi təsvir edərək, dövlət qurumlarına qarşı uzunmüddətli narahatlıq və inamsızlığa səbəb olub. Beləliklə, ICCPR İndoneziyanı bakirəlik testini rədd etdiyinə görə ciddi şəkildə pisləyir.

Bakirəliyin yoxlanılması neqativ hüququn bir hissəsidir, vəzifə daşıyıcısı olan dövlət orqan olaraq hüquq sahibi kimi cəmiyyətə qarşı şəxsi toxunulmazlıq və azadlıq hüququna müdaxilə etməmək üçün özlərini məhdudlaşdırmalı olur. Dövlətin öz güc münasibətindən sui-istifadə etməsi qadınların şəxsi həyatına müdaxilə etməklə insan hüquqlarının pozulmasına səbəb olmuşdur. Təəccüblü deyil ki, İndoneziyada şəxsi toxunulmazlıq və azadlıq hüququ həmişə problem olub. Buna görə də, iştirakçı dövlətlər kişilər və qadınlar üçün ayrı-seçkiliyə yol verilməyən müdafiəyə nəzarət etməlidirlər. Mülki və siyasi hüquqlara əsaslanaraq, İPM-in 3-cü maddəsi ilə azadlıq və şəxsi təhlükəsizlik iddiasını əks etdirir. Bundan əlavə, İnsan Hüquqları Qanununun 71-ci maddəsi hökumətin İndoneziya tərəfindən tanınan insan hüquqlarına beynəlxalq hüquq tərəfindən nəzarət edilən insan hüquqlarını qorumaq vəzifəsini vurğulayır.

Şübhəsiz ki, 2021-ci ilin iyununda ordu rəisi general Andika Perkasa bakirəlik testinə görə kimisə işə götürməyərək, onların fiziki qabiliyyətlərinə və akademik imtahanlarına diqqət yetirməklə işə qəbul edilən qadınlara qarşı ayrı-seçkiliyə əsaslanan seçim məsələsini qaldırdıqda bu təcrübəyə son qoyuldu. O, kişi zabitlərin nişanlılarının tibbi müayinədən və bakirəlik testindən keçməməsinin vacibliyini də vurğulayıb. Etiraz məktəbini insan hüquqlarına əsaslanan yanaşma kimi tətbiq etməklə bakirəlik testinə xas olan insan hüquqları pozuntuları ilə bağlı maarifləndirmə əhəmiyyətli dərəcədə yüksəldilib. İndoneziya polisi ərizəçiləri bu ayrı-seçkilik testi haqqında danışdıqları üçün bu məsələdə marjinal insanlar kimi qadınlar belə sınaqdan imtina etmək hüquqlarını təsdiq etdilər. Beləliklə, hökumət qadın işə qəbul olunanlar üçün bakirəlik testini ləğv etməklə bu hüququ müdafiə etməyə çalışaraq cavab verdi.

Bununla belə, bakirəlik testi artıq orduda və ya polisdə mövcud olmasa da, uzunmüddətli təsir hələ də İndoneziyada dərin kök salıb. İlk növbədə, orduda bakirəlik testi cəmiyyəti doktrina etmək üçün dolayı ideya yaradır və qadının dəyərini onların “bakirəliyi” əsasında müəyyən edir. Rəsmi üzr istəmənin və ya ictimai təzminat mexanizmlərinin olmaması beynəlxalq insan hüquqları hüququ ilə təmin edilən hüquqi müdafiə hüququnun yerinə yetirilməməsini əks etdirir. Beləliklə, bu günə qədər İndoneziyada cəmiyyət qadınları “bakirəliyinə” görə damğalayır və bu, pis rəftarla nəticələndiyi və insan hüquqlarının pozulması ilə nəticələndiyi üçün qadınlar üçün təhlükə yaradan bir problemə çevrilir.

Nəticə olaraq, İndoneziyada bakirəliyin yoxlanılması fiziki və əqli toxunulmazlığı qoruyan ICCPR kimi beynəlxalq standartlara zidd olaraq qadın hüquqlarının ciddi şəkildə pozulmasının nümunəsidir. Mənfi hüquq kimi qadınların bədən muxtariyyəti dövlətin müdaxilə etməməsini tələb edir, lakin bu, dəfələrlə pozulub. Etiraz məktəbi yanaşması məlumatlılığın artırılmasında və insan hüquqları obyektivi vasitəsilə ayrı-seçkilik praktikasına qarşı mübarizədə mühüm rol oynamışdır. Rəsmi sınaqlar başa çatsa da, mədəni stiqma davam edir. İCCPR üzrə öhdəliklərini yerinə yetirmək üçün İndoneziya kompensasiya təmin etməli, bərabərliyi təmin etməli və həm siyasətdə, həm də cəmiyyətdə bakirəliyə əsaslanan ayrı-seçkiliyin bütün qalıqlarını aradan qaldırmalıdır.скачать dle 12.1